Tylicz

Tylicz to XIII wieczna wieś, niegdyś miasteczko położona wśród łączących się w szerokiej dolinie potoków Muszynka-Roztoka-Mochnaczka i Bradowiec. Należy do rozwijających się miejscowości wypoczynkowych głównie ze względu na chętnie odwiedzane źródło mineralne „Tyliczanka”. Jest to smaczna szczawa wodorowęglanowo-wapniowa, żelazista. Ciekawostką na dużą skalę są mofety – eskalacje CO2. Jest to rodzaj eskalacji wulkanicznych, chłodny wyziew, zawierający CO2 bez większej obfitości pary wodnej. Mofeta w Tyliczu jest największa w Karpatach. Zjawisko to można również obserwować w pobliskich miejscowościach Szczawiku i Złockim.Mofeta w Tyliczu składa się z 11 połączonych ze sobą kręgów. Każdy z nich ma średnicę 1 metra. Gaz wydobywa się tutaj w wodzie, powoduje powstawanie bąbelków. Mofeta posiada ogromną ilość bulgotek i dychawek. Ciekawostką jest to, iż smak wody mineralnej z każdego kręgu jest inny.

Mofeta w Tyliczu znana jest również ze swojej tajemniczej historii. W latach 60-tych mofety zagospodarowano w celu pozyskiwania dwutlenku węgla przy hodowli alg służących jako pasza dla zwierząt. Jednak prawdziwym celem zagospodarowania mofety były badania na potrzeby stworzenia skondensowanego pokarmu dla kosmonautów ze Związku Radzieckiego. Uczeni widzieli nadzieję w słodkowodnych algach, które miały tutaj idealne warunki do rozwoju, gdyż dwutlenek węgla przyspiesza rozwój glonów. I w taki oto sposób zlokalizowano w Tyliczu tajny ośrodek badań alg pod oficjalną nazwą ośrodka rolniczego. Jednakże po wieloletnich badaniach stwierdzono, ze algi nie są dobrze przyswajane przez organizm ludzki i zaniechano ich produkcji. Władze nakazały zasypać betonowe kręgi.

Nie można nie wspomnieć tutaj o XIV wiecznym układzie rynku. Zabudowa typu miejskiego z czworobocznym rynkiem i stojącym przy nim drewnianym kościołem pw. śś Piotra i Pawła ozdobiony interesującym malarstwem. Kościół fundowany w 1612 roku przez biskupa Piotra Tylickiego, zrębowy, wewnątrz rokokowy ołtarz, obraz Matki Bożej Tylickiej, obraz świętej Barbary ofiarowany przez Kazimierza Pułaskiego w okresie konfederacji barskiej, chrzcielnica z XVI wieku, dzwon z XVII wieku. Warta zobaczenia jest również cerkiew grekokatolicka pw. św. Kosmy i Damiana z 1743 roku. Jest to trójdzielny budynek, z wieżą słupowo ramową o cebulastym hełmie. Wewnątrz znajduje się piękny ikonostas z XVIII wieku. Obecnie jest to kościół rzymsko-katolicki.